Tworzysz dokument i zastanawiasz się, jak przerzucić sieroty w Wordzie? A może pierwszy raz widzisz takie określenia i chcesz się dowiedzieć, co to są sierotki, bękarty, szewce i wdowy? Czy ich pozostawienie w tekście zawsze jest błędem? Wyjaśnię Ci wszystko w tym artykule.

Jakie błędy łamania tekstu wyróżniamy?

• Bękart pojawia się, gdy ostatni wiersz akapitu nie zmieści się na stronie i przeskoczy na kolejną.
• Sierota to pojedyncza litera zostawiona na końcu linii (zazwyczaj chodzi o spójniki, np. i, w, a).
• Szewc występuje, gdy pierwszy wiersz akapitu znajduje się na końcu strony.
• Wdowa to krótki wiersz, zazwyczaj jednowyrazowy, zostawiony na końcu akapitu.

Zobacz na poniższym przykładzie, jak to wygląda:

Bękarty, sieroty, szewce i wdowy – jak je usuwać w Wordzie?

Zacznijmy od zastanowienia się, czy w ogóle warto się tym zajmować. Jeśli tekst, który piszesz, trafi później do grafika i zostanie profesjonalnie złożony, jego wygląd w Wordzie nie ma znaczenia. A niepotrzebne zabiegi upiększające mogą wręcz przysporzyć więcej pracy podczas redakcji (a przed składem warto zdecydować się na taką usługę!). Czyli przy pisaniu książki w Wordzie nie zwracamy uwagi na sierotki, bękarty, szewce i wdowy, bo zostaną one wyeliminowane na kolejnych etapach prac wydawniczych.

Inaczej sprawa wygląda, kiedy zamierzmy drukować dokument utworzony właśnie w Wordzie. Często ma to miejsce w przypadku prac dyplomowych czy innych opracowań. Wtedy błędami składu najlepiej zająć się na koniec, kiedy tekst będzie już w wersji finalnej, a czcionka, marginesy, odstępy i inne ustawienia – odpowiednio przygotowane.

Bękarty i szewce – ustawienia w Wordzie

W przypadku bękartów i szewców sprawa jest prosta. Wystarczy wejść w ustawienia akapitu i zaznaczyć opcję „Kontrola bękartów i wdów”. I nie jest to moja pomyłka – ta opcja, mimo że w nazwie ma bękarty i wdowy, w rzeczywistości usuwa bękarty i szewce (to pewnie kwestia błędnego tłumaczenia przy tworzeniu programu). Word bardzo dobrze radzi sobie zarówno z bękartami, jak i z szewcami.

Wdowy w Wordzie

Ten błąd łamania tekstu sprawia najwięcej problemów. Wdowa to krótki wers na końcu akapitu, najczęściej jedno słowo. W praktyce korektorskiej wdową najczęściej określa się ten wers, który jest krótszy niż wcięcie akapitowe. Zupełnie inaczej wygląda taki zapis:

niż taki:

Jak to poprawić w Wordzie? Program sam nic z tym nie zrobi, więc musimy zająć się tym my. Jak to zrobić? Najlepiej przeredagować tekst, wprowadzić jakąś zmianę, która wydłuży ostatni wers akapitu albo skróci go na tyle, że przerzucone słowo zostanie wciągnięte do poprzedniej linii.

Jak przenosić sieroty w Wodzie?

Sieroty, czyli pojedyncze litery widniejące na końcu wiersza, najlepiej przenosić za pomocą twardej spacji. By ją uzyskać, wciśnij jednocześnie:

Ctrl + Shift + Spacja 

Twarda spacja powoduje sklejenie tych słów, pomiędzy którymi stoi, dzięki czemu nie zostaną one rozdzielone przy podziale wersów.

Dlaczego nie powinno się przenosić wiszących spójników poprzez wstawianie dużej liczby zwykłych spacji czy używanie tabulatora? Jeśli tak zrobimy i później dopiszemy coś wyżej, w tekście zrobi się luka, którą i tak trzeba będzie usuwać.

Sieroty – wyjątki

Jak w przypadku większości zasad, tutaj także obowiązują wyjątki.

Do kolejnych linii nie przenosimy:

• skrótu połączonego z liczbą, np. 2025 r., 50 m, 5 $, t. 2,
• części wyrazów zapisanych po apostrofie lub dywizie, np. Mike’a, ZUS-u,
• liczb zapisanych ze znakiem proporcji, np. wynik meczu 3 : 2,
• liczb i liter (słów) połączonych ukośnikiem, np. 50 km/h.

Sierotki w WordPressie

Dla twórców internetowych sieroty to już nie taka łatwa sprawa. W dobie urządzeń mobilnych responsywność (czyli automatyczne dostosowywanie treści do rozdzielczości ekranu) wymaga od tekstu elastycznej formy. W HTML twardą spację wstawiamy za pomocą komendy:

    

Niestety wstawianie twardych spacji we wszystkich możliwych miejscach jest czasochłonne. Użytkownicy WordPressa mają jednak ten komfort, że z ratunkiem przychodzi wtyczka Sierotki. Można ją znaleźć w repozytorium, zainstalować i zapomnieć o sierotkach na swojej stronie. 🙂

Błędy łamania tekstu – podsumowanie

Jednym zdaniem: błędy łamania tekstu usuwa się tylko w tekstach, które będą drukowane bezpośrednio np. z Worda; jeśli tekst trafi do profesjonalnego składu, tego typu problemy zostaną wyeliminowane w kolejnych etapach procesu wydawniczego. Bękarty i szewce w Wordzie likwidujemy poprzez włączenie odpowiedniej opcji, w przypadku sierot używamy twardej spacji, natomiast wdowy wymagają zwykle przeredagowania tekstu.

Jeśli szukasz kogoś, kto przygotuje Twój tekst w Wordzie do druku, a przy okazji sprawdzi go pod kątem językowym i interpunkcyjnym, napisz do mnie. A może szukasz specjalistki od korekty po składzie? Zapraszam!

Przejdź do danych kontaktowych

~~~~~~

Źródło cytatu: H. Coben, Bez śladu